inquiry
itulau_ulu_Bg

Ituaiga o Fofo e-Voting (Vaega1)

I aso nei o lo'o fa'aaogaina tekinolosi i le faagasologa o faiga palota.

I totonu o le 185 atunuu faatemokalasi i le lalolagi, e sili atu nai lo le 40 ua latou faʻaaogaina tekinolosi faʻatekonolosi faiga palota, ma toetoe 50 atunuu ma itulagi ua tuʻuina le masini palota i luga o le lisi o mataupu.E le faigata ona fa'amasinoina o le aofa'i o atunu'u o lo'o fa'aaogaina tekonolosi fa'aautomatika o le a fa'aauau pea ona fa'atupula'ia i nai tausaga o lumana'i.E le gata i lea, faatasi ai ma le faʻaauau pea o le tuputupu aʻe o le au palota i atunuu eseese, o loʻo faʻaauau pea ona tulaʻi mai le manaʻoga mo tekinolosi palota, O le tekinolosi faʻaautomatika o palota tuusaʻo i le lalolagi e mafai ona vaevaeina faʻatasi i "tekinolosi pepa pepa" ma "tekonolosi masini pepa".Fa'atekonolosi pepa e fa'avae i luga o pepa palota fa'aleaganu'u, fa'aopoopo i tekonolosi fa'ailoa fa'apitoa, lea e maua ai le lelei, sa'o ma le saogalemu o le faitauina o palota.I le taimi nei, o loʻo faʻaaogaina i atunuu e 15 i Asia i Sasaʻe, Asia Tutotonu, Sasaʻe Tutotonu ma isi itulagi.Tekinolosi e leai ni pepa e sui ai le palota pepa ma le palota faaeletonika, E ala i le pa'i pa'i, komepiuta, Initaneti ma isi auala e ausia ai le palota otometi, e masani ona faʻaaogaina i Europa ma Latina Amerika.Mai le va'aiga o le fa'amoemoega o talosaga, o tekonolosi pepa e sili atu le gafatia o maketi, ae o tekonolosi pepa o lo'o i ai le palapala fa'aoga malosi i nisi o eria, e le mafai ona suia i se taimi pupuu.O le mea lea, o se manatu o le "tuufaatasia, tuʻufaʻatasia ma faʻafouina" e tuʻuina atu ai tekinolosi sili ona talafeagai mo manaʻoga faʻapitonuʻu e naʻo le pau lea o le auala i luga o le auala atinaʻe o faiga palota.

O lo'o iai fo'i masini e maka ai palota e maua ai se feso'ota'iga fa'aeletonika mo tagata palota e iai mana'oga fa'apitoa e maka ai se pepa palota.Ma, o nai pulega laiti e faitau lima pepa palota.

O lo'o i lalo nisi fa'amatalaga i nei filifiliga ta'itasi:

Va'aiga mata'i/Fa'anumera:
Va'aiga masini e fa'avasega ai pepa palota.O palota e makaina e le tagata palota, ma e ono mafai ona su'eina i luga o masini mata'ituina mata'utia i totonu o le nofoaga faipalota ("masini fa'ata'ita'i mata'itusi -PCOS) po'o le aoina i totonu o se pusa palota e su'e i se nofoaga tutotonu ("central). faitau masini su'esu'e mata -CCOS”).O le tele o faiga fa'akomepiuta tuai e fa'aogaina fa'atekonolosi fa'aa'ai fa'amalama ma palota ma fa'ailoga taimi i pito ina ia mafai ai ona sa'o le su'esu'eina o se pepa palota.O faiga fou e mafai ona fa'aogaina tekinolosi “fa'atau numera”, lea e ave ai se ata fa'atekinolosi o palota ta'itasi a'o fa'agasolo le su'ega.O nisi tagata fa'atau e mafai ona fa'aogaina su'e fa'atau (COTS) fa'atasi ai ma polokalama fa'akomepiuta e fa'avasega ai palota, a'o isi e fa'aogaina meafaigaluega fa'apitoa.O lo'o galue le masini PCOS i se si'osi'omaga e mae'a ai le faitauina o palota i fale palota ta'itasi, lea e fetaui lelei mo le tele o itumalo i Filipaina.E mafai e le PCOS ona mae'a le faitauina o palota ma fa'amautinoa le fa'amaoni o faiga palota i le taimi e tasi.O pepa palota ua fa'ailogaina o le a aoina i se nofoaga fa'apitoa mo le faitau fa'atotonugalemu, ma o le a vave fa'avasega fa'ai'uga e ala i le faitau aofa'i.E mafai ona ausia fa'amaumauga maualuga o fa'ai'uga palota, ma e fa'atatau i nofoaga o lo'o feagai ma fa'afitauli masini otometi e fa'apipi'i ma fa'agata feso'ota'iga, fa'atapula'aina pe leai.

Masini Fa'aeletonika (EVM) Palota:
O se masini palota ua mamanuina e faataga ai se palota tuusao i luga o le masini e ala i le pa'i tusilima o se lau, mata'itu, uili, po o isi masini.E fa'amauina e le EVM palota ta'ito'atasi ma le aofa'i o palota sa'o i totonu o le komepiuta ma e le fa'aaogaina se pepa palota.O nisi EVM o lo'o sau ma se Auala Su'e Tusi Fa'amaonia-Voter-Verify (VVPAT), o se fa'amaumauga pepa tumau e fa'aalia ai palota uma na faia e le tagata palota.O tagata palota e fa'aogaina masini palota a le EVM ma ala pepa e maua le avanoa e toe iloilo ai se pepa fa'amaumauga o latou palota a'o le'i faia.Fa'ailoga pepa palota ma VVPAT e fa'aaogaina e fai ma palota o fa'amaumauga mo faitauga, su'etusi ma toe faitau.

Meafaigaluega e maka ai palota (BMD):
O se masini e mafai ai e tagata palota ona maka se pepa palota.O filifiliga a le tagata palota e masani lava ona tu'uina atu i luga o le lau i se faiga fa'atusa ma se EVM, po'o luga o se laulau.Peita'i, e le fa'amauina e le BMD filifiliga a le tagata palota i lona manatua.Ae, e mafai ai e le tagata palota ona maka filifiliga i luga o le lau ma, a maeʻa le tagata palota, lolomi le filifiliga palota.O le taunuuga o le palota pepa lolomi e faitau lima pe faitau e fa'aaoga ai se masini su'esu'e mata.BMDs e aoga mo tagata e le atoatoa le malosi, ae mafai ona faʻaaogaina e soʻo se tagata palota.O nisi faiga na faia lolomi fa'atasi ma fa'ailoga pa po'o QR code nai lo se palota pepa masani.Ua faailoa mai e le au atamamai o le puipuiga e iai aʻafiaga e fesoʻotaʻi ma nei ituaiga o faiga talu ai o le pa code lava ia e le mafai ona faitau tagata.


Taimi meli: 14-09-21