inquiry
iphepha_intloko_Bg

Unyulo lwethemba lonyulo- Unyulo lweDijithali eNepal

Amalungiselelo onyulo lweNdibano yeSizwe yaseNepal sele eqalisile ngoku

Unyulo lwaseNepal

 

Amalungiselelo onyulo lweNdlu yoWiso-mthetho yaseNepal yowama-2022 olucwangciselwe ukuba nge-26 kaJanuwari sele eqalile.Unyulo luza kunyula amalungu ali-19 kwangama-20 asele esidla umhlala phantsi eNdlu yoWiso-mthetho yeSizwe.

Kwintlanganiso ebibanjwe ngomhla wesi-3 kweyoMqungu, umanyano olulawulayo lugqibe ngokwabelana ngezihlalo kunyulo lweNdlu yoWiso-mthetho (NA).Inkokeli yeCongress yaseNepali yathi amalungiselelo onyulo ayenzeka ngokupheleleyo kwaye iqela liza kukhetha abagqatswa balo.Amalungu eNdlu yoWiso-mthetho yeSizwe anyulwa ngevoti engathanga ngqo kwaye asebenza isithuba seminyaka emithandathu kunye nesinye kwisithathu samalungu athatha umhlala-phantsi rhoqo kwiminyaka emibini.Ngokunjalo, amalungiselelo enziwa ngokwenza amaqashiso okuthatha umhlala-phantsi isinye kwisithathu samalungu ekupheleni kweminyaka emibini, esinye isinye kwisithathu ekupheleni kweminyaka emine, kunye nesinye kwisithathu ekupheleni kweminyaka emithandathu.

IKomishoni yoNyulo icwangcise unyulo lwezikhundla ezijika zingenamntu namalungu angama-20 agqibe iminyaka emine kwiveki yokuqala kaMatshi.

Ngoko ke, iKomishoni ibhengeze ishedyuli yokupapashwa koluhlu lokugqibela lwabavoti kunye nokubhaliswa kwamaphepha okutyumba ngoJanuwari 3 kunye no-4. Unyulo lubanjelwa amalungu ali-19 kwiNdlu yoWiso-mthetho.Unyulo oluza kubanjelwa izithuba ezili-19 luza kuquka abasetyhini, iiDalits, abantu abakhubazekileyo okanye abambalwa kunye nabanye.Kubo, abasetyhini abasixhenxe, iiDalits ezintathu, ababini abakhubazekileyo kunye nabanye abasixhenxe abazakunyulwa.

Oomatshini bokuvota be-elektronikiiya kuphunyezwa kuNyulo lwaseNepal oluzayo

IKomishini yoNyulo yeSizwe ibhengeze ukuba iza kusebenzisa oomatshini bokuvota be-elektroniki ukulungiselela unyulo lwasekhaya olulindelwe ngabomvu.Ekwabizwa ngokuba yi-e-voting, inkqubo yedijithali iphunyeziwe kwiindibano zeqela ngokubanzi kodwa ngoku inqanaba lokuvota liza kusebenzisa oomatshini bombane endaweni yephepha lokuvota.

Kodwa akuyi kuba ngumcimbi omkhulu.Umkomishinala we-NEC uDinesh Thapaliya uthi imibutho embalwa yendawo entlanjeni iya kuphumeza oomatshini bokuvota.Umkomishinala uthi ikhomishini ithatha amanqaku ekwenzeni inkqubo yokuvota ibe yi-techno-friendly.Kodwa ngenxa yexesha elifutshane elikhoyo, akunakwenzeka ukungenisa oomatshini ukuze basetyenziswe.Esi sizathu sokuba ikhomishini iza kusebenzisa oomatshini bokuvota abaphuhliswe eNepal.Enye inkampani yalapha ekhaya izakulungiselela malunga ne-1500 - 2000 oomatshini bokuvota kunyulo lwasekhaya okuthetha ukuba malunga ne-3 lakh yabavoti banokuvota nge-elektroniki.Kodwa kukho izicwangciso 'zokuhamba idijithali' kwamanye amanqanaba asekhaya ngaphaya kwentlambo.Urhulumente ubhengeze ukuba unyulo lwasekhaya luya kwenzeka kwi-Baisakh 30 ukuya kwi-753 ngosuku olunye.Ngeli xesha, ikhomishini yonyulo idlulisele isicelo kwi-NTA sokuba iqhagamshele onke loo maqumrhu asekuhlaleni nge-intanethi phambi komhla wonyulo.

Ngaba itekhnoloji yeDijithali ingaluphucula unyulo lwaseNepal?

nepal_vote
Ilinge likarhulumente waseNepal lokucinga ngokwamkela iteknoloji yedijithali kunyulo ngokungathandabuzekiyo lifanele ukuvunywa.Ukuthathela ingqalelo imeko eqhubekayo yobhubhani we-COVID-19, unyulo lwe-elektroniki luncedo olubalulekileyo lokukhuthaza uphuhliso lwedemokhrasi kwihlabathi liphela kwixesha elizayo.Ukongeza ekuphuculeni ukusebenza kakuhle, unyulo lwe-elektroniki lunokuzisa inzuzo kubaphathi bonyulo, njengokunciphisa iindleko zolawulo kunye nokuphucula ulawulo lonyulo;Ngokukodwa, kubavoti, unyulo lwe-elektroniki lubonelela ngeendlela ezahlukeneyo zokuvota.Ngoko ke, kumbono wexesha elide, ukusetyenziswa kweteknoloji yonyulo eNepal lixesha elifanelekileyo.

Nangona kunjalo, ingaba izixhobo zonyulo lwe-elektroniki ezisetyenziswayo ngoku eNepal zinokubonelela abavoti ngeendlela ezahlukeneyo zokuthatha inxaxheba (ezifana nendlela yokusebenzisa ubuchwepheshe be-elektroniki kumalungiselelo akhethekileyo okuvota) ifanele ingqalelo yethu eqhubekayo.

Okwangoku, iidemokhrasi ezininzi zicinga ngesisombululo sokuvota okukhethekileyo (ukuvota ukungabikho) kunyulo.Linyhweba elinikwe abavoti abahlala ngaphandle kwelizwe labo.Umba wokuvota kwabangekhoyo kumazwe aphesheya kolwandle kusenokwenzeka ukuba ubangele ingxwabangxwaba yezopolitiko.
Indlela yokugweba ukuba ilizwe lifanele lithathele ingqalelo amalungiselelo awodwa okuvota?I-Integelec ithatha uluvo lokuba ubungakanani benani labemi abahlala kumazwe angaphandle, imali ehlawulwayo yezoqoqosho ethunyelwa kubo kunye nokhuphiswano lwezopolitiko lwangaphakathi zithathwa njengezona zinto zinyanzelisa urhulumente ukuba azise inkqubo yokuvota abangekhoyo.

INepal inabemi abaninzi baphesheya kweelwandle, kwaye le nxalenye yabavoti izise igalelo elikhulu kuqoqosho lwelizwe.Ukongezelela, ngenxa yempembelelo yobhubhane, ukukhuselwa kwamalungelo okuvota abavoti abakhubazekileyo, abavoti esibhedlele kunye nabavoti abavalelweyo yingxaki enzima kumasebe onyulo kuwo onke amazwe.

Ngoku,iskimu sokubala esisembindini esenziwe ngokukodwa yi-Integeleckwireferendamu yaphesheya inokubonelela ngesisombululo kwezi ngxaki zingentla.Ukubala okuphakathiiskimu sithembele kwitekhnoloji yokuqaphela isantya esiphezulu, enokuthi isebenze ngokukhawuleza nangokuchanekileyo iivoti ezithunyelwe phesheya kunye neevoti zasekhaya ezithunyelwe ngexesha elifutshane, kwaye inomsebenzi oqaqambileyo kunyulo.Jonga uluhlu olulandelayo kwiireferensi zakho ezikhawulezayo:https://www.integelection.com/solutions/central-counting-optical-scan/

IMG_4076


Ixesha lokuposa: 08-04-22