inquiry
ikhasi_ikhanda_Bg

Uchungechunge lwethemba lokhetho- Ukhetho lwedijithali eNepal

Amalungiselelo okhetho lweSishayamthetho Sikazwelonke saseNepal aseqalile manje

Ukhetho lwaseNepal

 

Amalungiselelo okhetho loMkhandlu Kazwelonke WaseNepalese lwango-2022 okuhlelwe ukuthi lube ngoJanuwari 26 aseqalile.Ukhetho luzobe luqoka amalungu angu-19 kwangu-20 abese ethatha umhlalaphansi eSishayamthetho Sikazwelonke.

Emhlanganweni owaqhutshwa mhla zi-3 kuMasingana, inyunyana ebusayo yanquma ukwabelana ngezihlalo okhethweni lweSishayamthetho Sikazwelonke (NA).Umholi weCongress yaseNepal uthe amalungiselelo okhetho ayenzeka ngokugcwele futhi iqembu lisazokhetha abazolingenela.Amalungu esiGungu Sikazwelonke akhethwa ngevoti elingaqondile futhi asebenza iminyaka eyisithupha nengxenye eyodwa kwezintathu yamalungu athatha umhlalaphansi njalo eminyakeni emibili.Ngokuvumelana nalokho, amalungiselelo enziwa ngokwenza inkatho yokuthatha umhlalaphansi ingxenye eyodwa kwezintathu yamalungu lapho kuphela iminyaka emibili, enye ingxenye eyodwa kwezintathu ekupheleni kweminyaka emine, kanye nengxenye eyodwa kwezintathu yokugcina ekupheleni kweminyaka eyisithupha.

IKhomishana yoKhetho ihlele ukhetho lwezikhundla ezizovuleka namalungu angama-20 aqede ihlandla lawo leminyaka emine esontweni lokuqala likaMashi.

Ngakho-ke, iKhomishana isimemezele uhlelo lokushicilelwa kohlu lokugcina lwabavoti kanye nokubhaliswa kwamaphepha okuqoka ngoMasingana 3 no-4. Kubanjwe ukhetho lwamalungu ayi-19 esiShayamthetho Sikazwelonke.Ukhetho olubanjwe ezikhundleni ezingu-19 luzobandakanya abesifazane, amaDalits, abantu abakhubazekile noma abayidlanzana nabanye.Kubona kuzokhethwa abesifazane abayisikhombisa, abakwaDalit abathathu, abakhubazekile ababili nabanye abayisikhombisa.

Imishini yokuvota ye-elekthronikhiizosetshenziswa Okhethweni lwaseNepal oluzayo

I-National Election Commission isimemezele ukuthi izosebenzisa imishini yokuvota nge-elekthronikhi okhethweni lwasekhaya olulindelwe ngabomvu.Okuphinde kubizwe nge-e-voting, uhlelo lwedijithali luye lwasetshenziswa ezingqungqutheleni ezivamile zeqembu kodwa manje ukuvota ezingeni likahulumeni kuzosebenzisa imishini kagesi esikhundleni sephepha lokuvota.

Kodwa ngeke kube indaba enkulu.UKhomishana we-NEC uDinesh Thapaliya uthi izinhlaka ezimbalwa zasendaweni esigodini zizosebenzisa imishini yokuvota.Ukhomishana uthi ikhomishana ithatha amanothi ekwenzeni uhlelo lokuvota lube lula kakhulu.Kodwa ngenxa yesikhathi esifushane esikhona, akwenzeki ukungenisa imishini ezosetshenziswa.Lesi yisizathu sokuthi ikhomishana izosebenzisa imishini yokuvota eyakhiwe eNepal.Inkampani eyodwa yendawo izolungiselela cishe imishini yokuvota eyi-1500 - 2000 okhethweni lwasekhaya okusho ukuthi cishe abavoti abangu-3 lakh bangavota ngama-elekthronikhi.Kepha kunezinhlelo 'zokuhamba ngedijithali' nakwamanye amazinga endawo ngale kwesigodi.Uhulumeni umemezele ukuthi ukuvota kwasekhaya kuzokwenzeka e-Baisakh 30 kuya ku-753 ngosuku olulodwa.Khonamanjalo, ikhomishana yokhetho idlulisele isicelo ku-NTA sokuxhuma zonke lezo zinhlaka zendawo nge-inthanethi ngaphambi kosuku lokhetho.

Ingabe ubuchwepheshe bedijithali bungakwazi ukwenza ukhetho lwaseNepal?

ivoti_nepal
Umzamo kahulumeni waseNepal wokucabangela ukusebenzisa ubuchwepheshe bedijithali okhethweni ngokungangabazeki ufanelwe ukuqashelwa.Uma kucatshangelwa isimo esiqhubekayo sobhubhane lwe-COVID-19, ukhetho lwama-elekthronikhi luyindlela ewusizo ebalulekile yokuthuthukisa intuthuko yentando yeningi emhlabeni wonke esikhathini esizayo.Ngaphezu kokuthuthukisa ukusebenza kahle, ukhetho lwe-elekthronikhi lungaletha izinzuzo kubaphathi bokhetho, njengokunciphisa izindleko zokuphatha nokuthuthukisa ukuphathwa kokhetho;Ikakhulukazi, kubavoti, ukhetho lwe-elekthronikhi luhlinzeka ngezindlela zokuvota ezihlukene.Ngakho-ke, ngokombono wesikhathi eside, ukusetshenziswa kobuchwepheshe bokhetho eNepal yisikhathi esifanele.

Kodwa-ke, ukuthi izinto zokhetho zama-elekthronikhi ezisetshenziswa njengamanje e-Nepal zinganikeza abavoti ngempela izindlela ezihlukene zokubamba iqhaza (njengokusebenzisa ubuchwepheshe be-elekthronikhi ezinhlelweni zokuvota ezikhethekile) kufanele siqhubeke sinaka.

Njengamanje, imibuso eminingi yentando yeningi imatasa icabanga ngesixazululo sokuvota okuyisipesheli (ukuvota kwabangekho) okhethweni.Ukuvota ongekho kunikeza ilungelo lokuvota kubavoti abafanelekile abangekho okwesikhashana endaweni yakhe kunoma yiluphi ukhetho.Kuyilungelo elinikezwe abavoti abahlala ngaphandle kwezwe labo.Udaba lokuvota kwabangekho phesheya kwezilwandle kungenzeka lususe umbango wezepolitiki.
Ungahlulela kanjani ukuthi izwe kufanele licabangele amalungiselelo okuvota akhethekile?I-Integelec ithatha isinqumo sokuthi ubukhulu besibalo sabantu abahlala phesheya, izimali ezithunyelwa ngezomnotho ezivela kubo kanye nokuncintisana kwezepolitiki yasekhaya kuthathwa njengezici ezibalulekile ezibophezela umbuso ukuthi wethule uhlelo lokuvota abangekho.

I-Nepal inenani elikhulu lezakhamizi zaphesheya kwezilwandle, futhi le ngxenye yabavoti ilethe elikhulu iqhaza emnothweni wezwe.Ngaphezu kwalokho, ngenxa yomthelela walolu bhubhane, ukuvikelwa kwamalungelo okuvota abavoti abakhubazekile, abavoti esibhedlela kanye nabavoti abavalelwe kuyinkinga enzima eminyangweni yokhetho kuwo wonke amazwe.

Okwamanje,uhlelo lokubala oluphakathi nendawo oludalwe ngokukhethekile i-Integelecngoba inhlolovo yaphesheya ingahlinzeka ngesixazululo kulezi zinkinga ezingenhla.Ukubala okumaphakathiuhlelo luncike kubuchwepheshe bokuqashelwa okubonakalayo obunesivinini esikhulu, obungakwazi ukucubungula amavoti athunyelwe phesheya kwezilwandle ngokushesha nangokunembile kanye namavoti athunyelwe ekhaya ngesikhathi esifushane, futhi kube nokusebenza okugqamile okhethweni.Hlola uhlu olulandelayo ukuze uthole izinkomba zakho ezisheshayo:https://www.integelection.com/solutions/central-counting-optical-scan/

IMG_4076


Isikhathi sokuthumela: 08-04-22